Hable con ella. Ισπανία, 2002. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πέδρο Αλμοδόβαρ. Ηθοποιοί: Ντάριο Γκραντινέτι, Χαβιέρ Καμάρα, Ροζάριο Φλόρες, Λέονορ Γουάτλινγκ, Τζεραλντίν Τσάπλιν, Μαριόλα Φουέντες. Διάρκεια: 112 λεπτά.

 Η μοναξιά, ο έρωτας αλλά και η φιλία, μέσα από την ιστορία δύο αντρών και των γυναικών τους, σε μια αριστουργηματική ταινία, δοσμένη με αίσθημα, χιούμορ και ξεχωριστή έμπνευση. Έξοχες οι ερμηνείες.

Στα πορτρέτα δύο αντρών, ύστερα από τα τόσα συναρπαστικά πορτρέτα γυναικών των προηγούμενων ταινιών του, στρέφεται στη νέα του αυτή ταινία ο Ισπανός σκηνοθέτης Πέδρο Αλμοδόβαρ. Αντρών που, αναπόφευκτα, επηρεάζονται από τις γυναίκες γύρω τους. Από τα πρώτα κιόλας πλάνα της ταινίας, ο καλοκάγαθος αλλά μοναχικός νοσοκόμος Μπενίνο (Χαβιέρ Καμάρα) και ο Αργεντινός δημοσιογράφος Μάρκο (Ντάριο Γκραντινέτι) κάθονται πλάι πλάι, χωρίς να γνωρίζονται, στη διάρκεια ενός χοροδράματος της Μπίνα Μπάους. Θέαμα που κάνει τον Μάρκο να δακρύσει ενώ ο Μπενίνο τον κοιτάζει χωρίς να καταλαβαίνει το λόγο. Αργότερα οι δυο τους θα συναντηθούν, σε διαφορετικές συνθήκες, στην κλινική όπου εργάζεται ο Μπενίνο: με τον Μπενίνο να φροντίζει την Αλίσια, μια νεαρή κοπέλα, με την οποία είναι κρυφά ερωτευμένος και που βρίσκεται σε κώμα εδώ και τέσσερα χρόνια και με τον Μάρκο να ακολουθεί εκεί τη δική του αγαπημένη, την ταυρομάχο Λύδια, που πέφτει κι αυτή σε κώμα, θύμα του ταύρου στην τελευταία της ταυρομαχία.

Ο Αλμοδόβαρ («Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης», «Ολα για τη μητέρα μου») αφηγείται την ταινία του με εκπληκτική ηρεμία και ωριμότητα, από τα οποία δεν λείπει μια ειλικρινής, άμεση συγκίνηση. Χρησιμοποιώντας άλλοτε αναδρομές στο παρελθόν, για να μας δώσει εικόνες από τη ζωή των δύο γυναικών πριν πέσουν σε κώμα κι άλλοτε με «φλας φόργουορντ», όπου παρακολουθούμε όσα συμβαίνουν στο μέλλον, εξετάζοντας, με επιμονή και λεπτομέρεια, τους χαρακτήρες των τεσσάρων πρωταγωνιστών του, για να καταλάβουμε καλύτερα τα αισθήματα, τη μοναξιά αλλά και τα πάθη τους. Από την αφήγησή του δεν λείπει το χιούμορ και η ειρωνεία, όπως στη σκηνή με τη σκανδαλοθηρική τηλεπαρουσιάστρια που προσπαθεί να εκμαιεύσει κάποια ερωτική αποκάλυψη από τη φιλοξενούμενη ταυρομάχο, ή εκείνη (πραγματικά απολαυστική) των αποσπασμάτων από μια υποτιθέμενη βωβή ταινία, με τον τίτλο «Ο εραστής που ζάρωνε» κι όπου ένας άντρας που έχει σμικρυνθεί σε μέγεθος μικρότερο από ποντίκι περιφέρεται στα στήθη και το γυμνό σώμα της αγαπημένης του πριν τελικά αποφασίσει να διεισδύσει στο... αιδοίο της!
 

Εκείνο που εντυπωσιάζει είναι το πώς ο Αλμοδόβαρ κατορθώνει να συνδυάσει, με απόλυτη αρμονία, τόσα φαινομενικά ανομοιόμορφα θέματα και καταστάσεις, από τα δύο έξοχα χοροδράματα της αρχής και του φινάλε της ταινίας, τις δύο (υπέροχες η κάθε μία με το δικό της τρόπο) γυναίκες σε κώμα, το βιασμό τής μιας, μέχρι το ρομαντικό, κάπως θλιμμένο τραγούδι (το μοναδικό «Κουκουρικουκού παλόμα») που τραγουδά με ξεχωριστό πάθος ο διάσημος Καετάνο Βελόζο, μια ταυρομαχία, τη φυλάκιση του ύποπτου για το βιασμό Μπενίνο κι άλλα που στο χαρτί φαίνονται αλλοπρόσαλλα. Και είναι χάρη σ' ένα καλογραμμένο σενάριο αλλά και μια επιδέξια, με ξεχωριστή σιγουριά σκηνοθεσία, που όλα τελικά βρίσκουν, όπως τα κομμάτια ενός παζλ, τη θέση τους, προσφέροντάς μας μία από τις καλύτερες ταινίες του σκηνοθέτη. Στα συν της ταινίας, οι εξαιρετικές ερμηνείες των τεσσάρων πρωταγωνιστών, μ' επικεφαλής τον Χαβιέρ Καμάρα (φτάνει να παρακολουθήσετε τον τρόπο με τον οποίο πλένει, χτενίζει και κουβεντιάζει στη σε κώμα Λύδια), χωρίς να ξεχνάμε τη σύντομη αλλά ουσιαστική παρουσία της Τζεραλντίν Τσάπλιν στο ρόλο της δασκάλας χορού της Λύδιας.

Μίλα της

Το πρώτο πράγμα που με κάνει να θυμώνω είναι όταν μερικοί διάσημοι σκηνοθέτες ανάγουν το προσωπικό σε γενικό και το υποκειμενικό σε αντικειμενική πραγματικότητα. Και ο Βισκόντι ήταν γκέι, αλλά στο σινεμά το προσπερνούσε. Και ο Παζολίνι ήταν, αλλά στις ταινίες του το... ξεχνούσε. Η διαφορά που χωρίζει τον μεγάλο καλλιτέχνη από τον μεσαίο είναι πως ο πρώτος με το έργο του υπερβαίνει τον εαυτό του. Ο Μπαλζάκ ήταν μοναρχικός, αλλά στα βιβλία του περιγράφει με τον πιο αξεπέραστο ρεαλισμό την παρακμή τού κοινωνικού του περιβάλλοντος. Αλλιώτικα, τα βάζουμε όλα στο κρεβάτι τού Προκρούστη και πριονίζουμε την πραγματικότητα στα μέτρα του... (άσε καλύτερα).

Κάπως έτσι, ο Ισπανός στο «Ηable con ella» («Μίλα της») αρπάζει πριόνι και κόβει φαλλούς. Παιδιά - μας λέει - τελειώσαμε. Το μόνο που μένει να κάνουμε είναι να φροντίζουμε νοσοκομειακώς το... πτώμα!

Η μετάλλαξη του Αλμοδόβαρ οφείλεται στο γεγονός πως πέταξε το μπλουτζίν και φόρεσε γραβάτα. Από σαρκαστικός και χλευαστικός προς τον εαυτό του, τη μαμά του και όλα τα πρόσωπα που κοσμούν την πινακοθήκη των τεράτων του, έγινε ινστρούχτορας της περισκελίδας μας. Εγκατέλειψε την πλάκα και βούτηξε σε ποταμούς δακρύων. Το τι δάκρυ χύνουν οι δύο αρσενικοί νοσοκόμοι του δεν λέγεται. Ούτε ο Νίκος Ξανθόπουλος. Μα, αν δεν κάνω λάθος, το αληθινό, πηγαίο μελό βγαίνει από την καρδιά όχι από το μυαλό. Οι θεατές και όχι οι ήρωες πρέπει να κλαίνε. Στοιχειώδες. Άσε που τα δάκρυα των αρσενικών ηρώων του κουβαλάνε ασήκωτο φορτίο σημειολογίας, καταλήγοντας στο εξής τερατώδες συμπέρασμα. Είσαι άντρας που γουστάρει γυναίκες; Την πάτησες φιλαράκο. Αντί για προφυλακτικό, φρόντισε στις τσέπες σου να έχεις τόνους από χαρτομάντιλα.

Δύο τύποι... αρσενικού τύπου (έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται ο Πέδρο) καθηλώνονται σε νοσοκομείο και ολημερίς, ολονυχτίς φροντίζουν δύο θηλυκά πλάσματα που βρίσκονται σε κώμα. Η πρώτη, η ταυρομάχος - με ανδρικά χαρακτηριστικά, πράγμα που φανερώνει πλαγίως την ετεροφυλική της κατάσταση - υπέστη πανωλεθρία σε μονομαχία που έλαβε χώρα σε αρένα με αντίπαλο μαινόμενο ταύρο. Η δεύτερη, η χορεύτρια - ένα πλάσμα με χυμούς καθαρόαιμου και λαχταριστού θηλυκού - κατέληξε σε κώμα, ύστερα από τροχαίο δυστύχημα. Το σημειολογικό νόημα είναι επιπέδου Τρίτης Δημοτικού. Αμφότερες εξολοθρεύτηκαν από γιγάντιους φαλλούς. Από τα κέρατα του ταύρου η πρώτη (η οποία, έτσι κι αλλιώς, έπασχε από αθεράπευτη φαλλοφοβία) και από τον αρσενικό συμβολισμό τού αυτοκινήτου η δεύτερη. Με λίγα λόγια, κάθε Γυναίκα που συνάπτει αισθηματική σχέση με το έτερον ήμισυ καταλήγει σε φυτό. Συμπέρασμα πρώτο, Γυναίκες παρακαλώ μην ερωτεύεστε.

Η δεύτερη πράξη της προκρούστειας εφόδου του Αλμοδόβαρ καταφέρνει συντριπτικό κάταγμα στο ερωτικό Σώμα. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας μόνο δύο φορές συντελείται Πράξη. Η πρώτη είναι φαντασιακή, η δεύτερη... κρυφή. Η πρώτη περιγράφεται, η δεύτερη υπονοείται. Η πρώτη είναι μια ασπρόμαυρη σκηνή από ταινία βωβού κινηματογράφου με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Συρρικνωμένος εραστής» (περίπου τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια). Εκεί λοιπόν ένας λιλιπούτειος τύπος διαστάσεων βελόνας εισβάλλει σε τεράστιο αιδοίο προσφέροντας ηδονή στην αγαπημένη του. Περίπου... αυνανισμός. Η δεύτερη πράξη (εκείνη που δεν βλέπουμε) είναι ο βιασμός της χορεύτριας στο κρεβάτι του πόνου. Εκ του βιασμού προκύπτει εγκυμοσύνη και εκ της εγκυμοσύνης εξέρχεται νεκρό μωρό. Συμπέρασμα; Ανδρες, Γυναίκες, παρακαλώ μην κάνετε έρωτα. Διότι όλες οι εκδοχές τής ερωτικής πράξης καταλήγουν στον... θάνατο. Να το πω χυδαία; Να το πω. Πεσμένα τα... αγόρια, Αυνάνες τα κορίτσια. Μωρέ τι μας λες. Δεν πας μέχρι τη γωνία να δεις αν έρχομαι; Συμπέρασμα τρίτο και τελευταίο: Πέδρο, παρακαλώ μην κλαις για λογαριασμό μας.