Back Up Next
Ιπτάμενα στιλέτα

 Ιπτάμενα στιλέτα

Shi mian mai ju/House of Flying Daggers. Κίνα, 2004. Σκηνοθεσία: Ζανγκ Γιμού. Σενάριο: Λι Φενγκ, Ζανγκ Γιμού, Γουάνγκ Μπιν. Ηθοποιοί: Τακέσι Κανεσίρο, Ζανγκ Ζιγί, Αντί Λάου, Σονγ Νταντάν. 119 λεπτά.

 Συναρπαστική περιπέτεια εποχής, με επίκεντρο μια ερωτική ιστορία και φόντο την κατάρρευση της ισχυρής δυναστείας Τανγκ. Μια πανδαισία χρωμάτων, ήχων και εικόνων εκθαμβωτικής ομορφιάς.

 Ο Τακέσι Κανεσίρο και η Ζανγκ Ζιγί στην ταινία του Ζανγκ Γιμού «Ιπτάμενα στιλέτα»

Μετά τον εντυπωσιακό «Ηρωα», ο γνωστός Κινέζος σκηνοθέτης Ζανγκ Γιμού («Κόκκινοι αγροί», «Ο δρόμος για το σπίτι») επιστρέφει με μια ακόμη περιπέτεια εποχής, σκηνοθετημένη με την ίδια φαντασία και εικαστική ομορφιά, όπως και η προηγούμενη ταινία του. Βρισκόμαστε στον 9ο αιώνα μ.Χ., εποχή της δυναστείας Τανγκ, από τις πιο λαμπρές στην ιστορία της Κίνας, μόνο που, εξαιτίας ενός αδύναμου αυτοκράτορα και μιας διεφθαρμένης κυβέρνησης, έχει οδηγηθεί σε κατάρρευση, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει επαναστατικές ομάδες, με πιο ισχυρή εκείνη του «Οίκου των Ιπτάμενων Στιλέτων», συμμορία που κλέβει από τους πλούσιους και δίνει στους φτωχούς.

 Για να συλλάβουν τον καινούργιο, μυστηριώδη αρχηγό της ομάδας, οι δύο τοπικοί ηγέτες μιας επαρχίας συλλαμβάνουν την όμορφη, τυφλή χορεύτρια Μέι (η πανέμορφη Ζανγκ Ζιγί, η νέα «μούσα» του Γιμού), που πιστεύουν ότι είναι κόρη του αρχηγού, και καταστρώνουν ένα σχέδιο όπου ο ένας τους παριστάνει τον μοναχικό πολεμιστή «Ανεμο» που σώζει τη Μέι, ελπίζοντας πως αυτή θα τους οδηγήσει στο αρχηγείο των Ιπτάμενων Στιλέτων.

Εκείνο που ενδιαφέρει τον Γιμού είναι πάνω απ' όλα η ερωτική ιστορία, αλλά και το θέμα της πίστης και της φιλίας, τοποθετημένα βέβαια σε μια περίοδο συγκρούσεων και ωμότητας. Περίοδος που του δίνει την ευκαιρία να φτιάξει από τη μία εικαστικά λαμπρή ταινία, με χρώματα έντονα και ζεστά που θυμίζουν πίνακες, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα ερωτικό, αισθησιακό στοιχείο, κι από την άλλη να δημιουργεί έναν ρυθμό στις πολεμικές σκηνές που συναρπάζει.

 Από τις καλύτερες σκηνές, άξια ανθολογίας, είναι εκείνη του χορού της Ηχούς της τυφλής Μέι, με ταμπούρλα και καρύδια, χορός εκπληκτικός στις κινήσεις και στο τάιμινγκ, που αδυνατεί κανείς να περιγράψει την ομορφιά και τις κινήσεις του στο χαρτί. Οπως και οι δύο εξαιρετικές πολεμικές σκηνές: εκείνη στο δάσος με τα μπαμπού, χορογραφημένη με τρόπο μοναδικό, με τους πολεμιστές να πηδάν με εκπληκτική σβελτάδα από τα μπαμπού, και η σκηνή της σύγκρουσης στο φινάλε, σ' ένα πανέμορφο τοπίο που ξαφνικά αρχίζει να γεμίζει με χιόνι.

 Aβάσταχτη ιπτάμενη ομορφιά!

 Με τα «Tα ιπτάμενα στιλέτα» του Zανγκ Γιμού, αυτού του αδιαφιλονίκητου αυτοκράτορα των οπτικών αισθήσεων και εναέριων παραισθήσεων, θα μείνετε με το στόμα ένα μέτρο ανοιχτό!

Αν οι... ακαδημαϊκοί του Χόλιγουντ φόρτωσαν το «Lord of the rings» με δέκα Όσκαρ, τότε οφείλουν να τιμήσουν αυτήν την απόλυτη ιπτάμενη χορογραφία τουλάχιστον με πενήντα. Διότι θέαμα χωρίς σάρκα, οστά και αίμα είναι απλώς παρέλαση πλαστικών για τα αυριανά σκουπίδια. Δηλαδή το χέρι και το μάτι, που καθοδηγούν τη σημερινή, κινηματογραφική, διαστημική τεχνολογία, πρέπει με τη σειρά τους να καθοδηγούνται από τον υπέρτατο θεό, το... μυαλό! Που θα πει σενάριο πλήρες και διαβολικό!

Ατμομηχανή αυτής της επουράνιας αμαξοστοιχίας, ο έρωτας, το πάθος και ο διχασμός. Το δίλημμα «καθήκον ή καρδιά» πάντα διαχρονικό, λειτουργικό, από την «Καζαμπλάνκα» μέχρι το αύριο και εδώ! Πρώτο βαγόνι, η πολιτική και η κοινωνία με το αντάρτικο των Μουτζαχεντίν της Κίνας του 859 μ.X. Δεύτερο βαγόνι, η κινεζική ιστορία, με επιβάτες τους θρύλους και τη μυθολογία. Τρίτο, τέταρτο και πέμπτο βαγόνι μεταφέρουν όλα τα παράπλευρα που προκύπτουν στη διάρκεια αυτής της δίωρης φρενίτιδας.

Μα έτσι δεν συμβαίνει σε όλα τα μεγάλα περιπετειώδη και χειμαρρώδη «αναγνώσματα» από συστάσεως Έβδομης Τέχνης; Έτσι δεν είναι από το σοβιετικό «41ο» μέχρι τον «Τιτανικό» του Τζέιμς Κάμερον; Ο ορισμός του λαϊκού κινηματογράφου είναι συνώνυμο του ρομάντζου με φόντο ακραίες, κοινωνικές, πολιτικές καταστάσεις, ακόμα και φυσικές καταστροφές! E, λοιπόν, μετά τον «Ήρωα» και τα «Ιπτάμενα στιλέτα» η Κίνα αναδεικνύεται σε κιβωτό της πεμπτουσίας της ερωτικής τοιχογραφίας, του απόλυτου μελοδράματος και του μαγικού θεάματος.

Όλα συμβαίνουν κάπου στα 859, όταν μια «αόρατη» αντικυβερνητική οργάνωση με την ονομασία «Ιπτάμενα στιλέτα», με αιφνιδιαστικές, εναέριες επιθέσεις αμφισβητούσε την κεντρική εξουσία. Το όνομά τους το κέρδισαν από την ικανότητά τους να εκτοξεύουν τη λεπίδα τόσο ακαριαία όσο η Έχιδνα το δηλητήριό της και τόσο γρήγορα όπως οι τυφώνες σαρώνουν τη Φλώριδα. Μέσα στην αμηχανία τους, οι επιτελείς μιας επαρχίας σκαρφίζονται σχέδιο γοητείας, με δόλωμα νεαρό αξιωματικό ο οποίος θα παραστήσει τον ερωτευμένο σε τυφλό... θηλυκό στιλέτο, ώστε εκείνη αιχμάλωτη από την ανυπέρβλητη και ανιδιοτελή του προστασία να τον οδηγήσει στη φωλιά της μισητής οργάνωσης της... Χαμάς και των Μουτζαχεντίν!

 Όμως τίποτα δεν πρόκειται εξελιχθεί όπως από τα πριν είχε σχεδιαστεί. Γιατί εκείνη τον ερωτεύεται και ταυτόχρονα τον υποπτεύεται. Γιατί ένας στρατηγός εξαπολύει εναντίον τους επιθέσεις, αλλά και γιατί ο ρόλος ενός άλλου κυβερνητικού αξιωματούχου είναι διπλός και διφορούμενος. Και καθώς αυτό το εξωφρενικό και «αρχαίο» road movie εξελίσσεται μέσα από ερημικές περιοχές, κανείς δεν είναι σίγουρος για κανέναν και για τίποτα. Καθώς λοιπόν τα δεδομένα κλιμακώνονται και ο κλοιός σφίγγει, τα ερωτήματα δένουν χειροπόδαρα τον θεατή και η χορογραφία του θεάματος του παίρνει την ανάσα: ποιος, ποιον; H εξουσία τα στιλέτα ή τα στιλέτα την εξουσία; Ο έρωτας το καθήκον ή πρώτα η αυτοθυσία για την οργάνωση και μετά η ικανοποίηση των αισθημάτων; Έτσι τα προαιώνια μοτίβα πέφτουν βροχή στη φαντασία του θεατή: πάθος, έρωτας, προδοσία. Δηλαδή, περιπέτεια, δράση, μυθολογία!

Το μυστικό κάθε καλλιτεχνικού ογκόλιθου ισορροπεί σχοινοβατώντας πάνω σε μια αόρατη κόκκινη γραμμή. Όποιος τη βρει, αυτομάτως μοιράζεται τον σκηνοθετικό αποκωδικοποιητή. Και στην προκειμένη περίπτωση, η μεταμφίεση είναι το κρυφό «χαρτί». Ας τα πάρω όλα από την αρχή: εις διπλούν μεταμφιεσμένη η κεντρική ηρωίδα, το πιο αιχμηρό στιλέτο, με το όνομα Μέι (Ζανγκ Ζίγι): χορεύτρια-παλλακίδα στην αρχή, καμικάζι στη συνέχεια. Ο ρόλος της, η λεπίδα του σκηνοθέτη. Με τις μεταμφιέσεις της τέμνει το «σώμα» τής ταινίας. Με τις εναέριες πιρουέτες της δίνει το χορογραφικό στίγμα. Με την ορμή και την αποφασιστικότητά της περιγράφει το ηρωικό πορτρέτο ενός ακατάβλητου μυθικού αντάρτη. Πάνω της χαραγμένα, σε συμπυκνωμένη μορφή, όλα, τα πάντα της ταινίας. Ο άξονας, το βέλος, τα χρώματα, ο ρυθμός, το ρομάντζο, όλα είναι αυτή! Τυφλή, αλλά εντελώς ενορατική!

Διπλός και ο Τζιν (Τακέσι Κανεσίρο). Κυβερνητικός πράκτορας στην αρχή, μασκαρεμένος λιποτάκτης στη συνέχεια και διαρκώς να ταλαντεύεται ανάμεσα στον έρωτα (Μέι) και το καθήκον (εξουσία). Ακριβώς με αντίθετη φορά και ο αντίζηλός του ο Λίο (Άντι Λάου). Παριστάνει τον κυβερνητικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι ο πιο πολύτιμος, καμουφλαρισμένος άνθρωπος των στιλέτων. Το ίδιο μεταμφιεσμένος και ο περιβάλλων χώρος. Τα δέντρα μεταμορφώνονται σε βέλη. Τα χωράφια σε παγίδες. Οι παλλακίδες σε στρατευμένες Αμαζόνες. Το ίδιο και με τα χρώματα. Το πράσινο (του δάσους) είναι το κόκκινο του αίματος, του έρωτα και της ανατροπής. Κάθε ίντσα αυτής της εναέριας περιπέτειας πολεμικών τεχνών να κρύβει το γοητευτικό πρόσωπό της πίσω από δεκάδες αραχνοΰφαντα πέπλα. Τίποτα απ' ό,τι φαίνεται δεν είναι αυτό που δείχνει και τίποτα δεν τελειώνει όπως σχεδιάστηκε να γίνει!

Back Home Up Next