State and Main. ΗΠΑ, 2001. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ντέιβιντ Μάμετ. Ηθοποιοί: Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, Αλεκ Μπόλντουιν, Γουίλιαμ Μέισι, Φίλιπ Σίμουρ Χόφμαν, Ρεμπέκα Πίτζιον, Τσαρλς Ντέρνινγκ, Πάτι Λου Πον. Διάρκεια: 106'.

Απολαυστική, τρελή, σατιρική κωμωδία με επίκεντρο το γύρισμα μιας ταινίας σε μια επαρχιακή πόλη και τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του συνεργείου και τους ντόπιους.

ΟΝτέιβιντ Μάμετ ξέρει καλά τον κόσμο του κινηματογράφου, μια και εκτός από τα αμέτρητα σενάρια που έχει γράψει, έχει, μέχρι σήμερα, σκηνοθετήσει και εννιά ταινίες. Στη νέα του ταινία «Χωρίς τίτλο», ο Μάμετ ξεκινά από το γύρισμα μιας ταινίας για να φτιάξει μια τρελή κωμωδία, στο στιλ των κωμωδιών «σκρούμπολ» που γύριζε στις δεκαετίες του '30 και '40 το Χόλιγουντ. Το συνεργείο μιας παραγωγής φτάνει σε μια μικρή, επαρχιακή, άγνωστη πόλη, εκτός στους κατοίκους της, το Γουότερφορντ, για να γυρίσει μια ταινία εποχής που θα ονομάζεται «Ο παλιός μύλος». Βασικός λόγος: γιατί το συνεργείο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει μιαν άλλη πόλη επειδή εκεί δεν υπήρχε μύλος κι επειδή ο σταρ της ταινίας (Αλεκ Μπόλντουιν) κυνηγούσε τα ανήλικα κοριτσάκια.

Στο Γουότερφορντ, οι κάτοικοι είναι αρχικά πρόθυμοι να βοηθήσουν αν και, αργότερα, ένας ντόπιος δικηγόρος, τσαντισμένος γιατί ο σεναριογράφος της ταινίας (Φίλιπ Σίμουρ Χόφμαν) του «έκλεψε» το κορίτσι του (Ρεμπέκα Πίτζιον), τους κάνει να αντισταθούν και μόνο με μια γενναία προσφορά χρημάτων δέχονται τελικά να υποχωρήσουν. Εκτός από τα προβλήματα με τους ντόπιους, ο Μάμετ παρουσιάζει κι εκείνα που δημιουργούνται ανάμεσα στα μέλη του συνεργείου: το σταρ που ξελογιάζει (και ξελογιάζεται από) μιαν ανήλικη κοπέλα, τη σταρ που αρνείται να δείξει τα γυμνά της στήθη εκτός αν πληρωθεί έξτρα (παρ' όλο που, όπως ειρωνικά αναφέρει κάποιος στην ταινία, ολόκληρο το έθνος μπορεί να τα ζωγραφίσει από μνήμης), ο σεναριογράφος είναι αναγκασμένος να βρει λύσεις της στιγμής όταν ανακαλύπτουν ότι ο μύλος δεν υπάρχει πια κ.λπ.

Ο Μάμετ («Η λέσχη της απάτης», «Η μαφία και ο λούστρος», «Η τιμή των Γουίνσλοου») ξέρει να τονίζει το παράλογο στις πράξεις των ανθρώπων, να αντλεί το κωμικό στοιχείο από μικρές, φαινομενικά ασήμαντες, λεπτομέρειες και να διεισδύει, με εκπληκτική άνεση, στους χαρακτήρες των ανθρώπων αλλά και, ως άνθρωπος του θεάτρου, να αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες από τους ηθοποιούς του. Συνολικά μια απολαυστική, με σατιρικές αιχμές, κωμωδία πάνω στον κόσμο του κινηματογράφου, που βλέπεται με ξεχωριστή απόλαυση.

Παρτίδα σουρεαλιστικού πινγκ πονγκ

Ο σκηνοθέτης αλλάζει γνώμη και ζητάει από την πρωταγωνίστρια να γδυθεί. «Α - λέει εκείνη - δεν το κάνω. Μόλις βαφτίστηκα». «Με ποιον τρόπο μπορώ να σε πείσω;». «Με 800.000 δολάρια το συζητάω»!

Σκεφτείτε πως κατά τύχη πέφτετε πάνω στα γυρίσματα μιας μικρομεσαίας χολιγουντιανής παραγωγής σε κάποιο χωριό των Κεντρικών Πολιτειών. Σκεφτείτε επίσης πως κάποιο ανήλικο του χωριού την πέφτει στον ωραίο πρωταγωνιστή (Άλεκ Μπόλντουιν). Και σκεφτείτε ακόμα πως εκείνη, το ανήλικο, τον καταδίδει στην Αστυνομία επειδή ο νάρκισσος δεν αρκείται ούτε σε μία, ούτε σε δύο. Αν τα σκεφτείτε όλα αυτά έχετε πολλές πιθανότητες να πέσετε πάνω σε μια ιστορία που δεν απέχει από τον «Κίτρινο τύπο» με πρωταγωνιστές τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο και τον Στέφανο Κορκολή. Αν όμως στην ούγια γράφει Ντέιβιντ Μάμετ, τότε τα πράγματα έρχονται τούμπα.

Το «Χωρίς τίτλο» (State and Μain) είναι η πιο τρανταχτή απόδειξη για το αλαλούμ που επικρατεί όπισθεν των χολιγουντιανών παραγωγών. Διότι αν πιστέψω τον Μάμετ - και δεν έχω κανένα λόγο να μην το κάνω - τότε οι άνθρωποι εκεί πρώτα βρίσκουν τον τίτλο μιας ταινίας και μετά τρέχουν στον σεναριογράφο να γράψει την ιστορία. Το τι λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ξεπερνάει τη φαντασία των πιο θρυλικών αλαλούμ επί εποχής Απόστολου Τεγόπουλου. Ένα αλαλούμ που ιεραρχικώς έχει ως εξής: ο παραγωγός αλλάζει την ταινία ανάλογα με τα συμφέροντα του ταμείου του. Ο σκηνοθέτης - ο Φιλιππινέζος του παραγωγού - τρέχει στον σεναριογράφο για τις αλλαγές και ο σεναριογράφος - ο άγιος της παρέας - αναγκάζεται για το μεροκάματο να προσαρμόσει τα απροσάρμοστα σε ένα σενάριο που τιτλοφορείται «Κόκκινος μύλος» χωρίς... κόκκινο μύλο!

Αν το «Gosford park» διακρίνεται για τη σκηνοθεσία του, το «Χωρίς τίτλο» διακρίνεται από την επίδειξη σεναριακής ευστροφίας του Ντέιβιντ Μάμετ. Μια τρισχαριτωμένη, σουρεαλιστική παρτίδα πινγκ πονγκ διαλόγων και ανατρεπτικών καταστάσεων που διαδραματίζεται ανάμεσα σε δύο ομάδες. Από τη μια οι... πρωταθλητές, από την άλλη ο Ερυθρός Αστέρας Αμαλιάδος. Από εδώ το συνεργείο με τους σταρ, από εκεί οι ψαρωμένοι οι χωριάτες. Με βασικούς αντιπάλους, παίκτες και συμπαίκτες, τον λιλιπούτειο Γουίλιαμ Μέισι (ο σκηνοθέτης), τον ρομαντικό και ευτραφή Φίλιπ Σίμουρ Χόφμαν (ο σεναριογράφος), την θρησκευόμενη... Σάρα Τζέσικα Πάρκερ (η πρωταγωνίστρια), τον νάρκισσο Άλεκ Μπόλντουιν (ο πρωταγωνιστής) και την αιλουροειδή ανήλικη Τζούλια Στάιλς. Η απομυθοποίηση του Χόλιγουντ στο πιάτο σας.